Kazek Urbańczyk
Strona Zespołu Synodalnego

Duch Święty w historii zbawienia i w Kościele

Materiały dyskusyjne na styczeń 1998

Temat poprzedni       Spis treści       Temat następny
Powrót do strony katolickiej   Powrót do strony głównej

Widzieć

Góra strony       Ocenić       Działać       Stopka strony

1. Wierzę w Ducha Świętego..., który mówił przez proroków...
Wierzę w Ducha Świętego, Święty Kościół Powszechny...
Tak często powtarzamy te słowa, że, wydawałoby się, rola Ducha Świętego w historii zbawienia i działanie Ducha Świętego w Kościele to rzeczy oczywiste, zagadnienia znane. Czy na pewno?

2. Co przeciętny polski katolik pamięta o działaniu Duchu Św. w okresie Starego Przymierza?
Bywa, że znając chrześcijańską interpretację dziejów zbawienia zapominamy, że prawda o Duchu Świętym nie była objawiona przed przyjściem Jezusa Chrystusa.
Bywa i przeciwnie, nie potrafimy dostrzec działania Ducha Świętego w owym okresie. W Starym Testamencie o Duchu Świętym nie ma, zda się, ani wzmianki.

3. Gdy pojawią się Świadkowie Jehowy z tezą, że Duch Święty, jako osoba, w ogóle nie istnieje, że to co głosi Kościół to w części wymysł, w części nieporozumienie, większość wiernych nie bardzo potrafi argumentować.
Wielu z nich zdaje sobie sprawę z niedostatecznej wiedzy na temat Ducha Świętego. Wyrażają dużą wdzięczność, gdy mają okazję usłyszeć jakieś szczegółowsze nauki o Nim.

4. Niestety temat Ducha Świętego bywa poruszany w kazaniach stosunkowo rzadko, zwykle z okazji Zielonych Świąt lub sakramentu bierzmowania. A jest to rzeczywistość bardzo bogata.

5. Przy obfitości modlitw adresowanych do Maryi, do Chrystusa, czy do Boga Ojca, modlitwy kierowane do Ducha Świętego stanowią rzadkość. Nawet te które są, bywają zapoznawane. Dawniej w szkołach przed nauką odmawiano modlitwę: Duchu Święty, który oświecasz serca i umysły nasze... Dziś raczej Ojcze Nasz, Zdrowaś Mario.
Śpiew Veni Creator (O Stworzycielu Duchu przyjdź) przy udzielaniu ślubów skraca się z reguły do trzech zwrotek, bo "za długie", bez pytania nikogo o zdanie, z góry zakładając, że nikt całości nie wytrzyma.

6. W niektórych diecezjach usiłuje się wiernym zwrócić uwagę na rolę Ducha Świętego. Temu służy dodana przed liturgią słowa we mszy św. pieśń do Ducha Świętego, np. Duchu Święty daj natchnienie... Duchu Święty przyjdź prosimy... Przyjdź Duchu Święty ja pragnę...

7. Pismo święte jest źródłem Objawienia o Duchu Świętym i jego roli w historii zbawienia. Znajomość jego wśród ogółu wiernych pozostawia wiele do życzenia. Jeśli idzie o starsze pokolenie w dużym stopniu wynika to z małej dostępności Pisma św. Jednak dziś kupić biblię nie jest żadnym problemem. Czytania liturgiczne w języku polskim obejmują najważniejsze teksty. Jednak korzysta z tych możliwości tylko mniejszość, pogłębiająca swa religijność. Obserwując np. dyskusje w internecie widać, że spory odłam młodej elity odrzuca natchniony charakter Pisma św., traktując je jako mity, czy wręcz łgarstwa.

8. Podobnie ma się sprawa ze spojrzeniem na Kościół. Wielu wiernych postrzega go jako instytucję jedynie ludzką. Zwłaszcza częste jest to wśród dziennikarzy, artystów, młodych biznesmenów, wśród zdolniejszej młodzieży. Rzadko wierni doświadczają obecności Ducha Świętego.

9. Zapotrzebowanie na rozmaite "rekonstrukcje" konklawe i rzekomych "machinacji zakulisowych" świadczy o ambiwalentnej postawie wobec prawdy o działaniu Ducha Świętego przy wyborze papieża.

10. Stosunkowo najłatwiej zaakceptować działanie Ducha Świętego poprzez ludzi świętych czy świątobliwych. Na ile zdajemy sobie sprawę, że Duch Święty działa nie tylko przez świętych? Że ciężkie doświadczenia, jakie na nas Bóg dopuszcza są działaniem Ducha Świętego?
W naszym religijno-patriotycznym spojrzeniu, nad Polską czuwa Matka Boska i jeszcze Boża opatrzność. Już nawet nie Pan Jezus. A co dopiero Duch święty.

11. Gdy myślimy o działaniu Ducha Świętego w Kościele, rzadko mamy na myśli działanie Jego we własnej parafii, czy własnej rodzinie. A przecież rodzina chrześcijańska jest komórką Kościoła, tzw. Kościołem domowym.

12. Tylko starsi ludzie używają powiedzenia "Duch święty mnie oświecił". Młodym zapewne, gdyby je słyszeli, wydałoby się czymś niezbyt właściwym.

Ocenić

Góra strony       Widzieć       Działać       Stopka strony

1. W Starym Testamencie Duch Święty nie jest jeszcze objawiony jako osoba. Jest to moc Boża przekształcająca ludzkie osobowości, by je uzdolnić do niezwykłych czynów.

2. Duch Święty działa z Ojcem i Synem od początku aż do wypełnienia zamysłu naszego zbawienia. Dopiero jednak w "czasach ostatecznych", zapoczątkowanych odkupieńczym Wcieleniem Syna, zostaje On objawiony i udzielony, uznany i przyjęty, jako Osoba. (KKK 686)

3. Od początku aż do wypełnienia czasu Bóg, posyłając swego Syna, posyła zawsze swego Ducha: Ich posłanie jest wspólne i nierozdzielne. (KKK 742)

4. Przez cały Stary Testament Duch i Słowo Boże nie przestają działać razem. Prorok może dawać świadectwo słowu, bo ma Ducha, Sługa Jahwe może nieść narodom słowo zbawienia, bo Duch Boży spoczywa na Nim. Jeżeli Izrael wreszcie kiedyś przylgnie całym sercem do tego słowa, to stanie się to tylko w Duchu Świętym. Słowo i Duch są nierozdzielne, ale zarazem odmienne. Słowo przenika od zewnątrz jak miecz, Duch wsącza się do wewnątrz nieodczuwalnie. Słowo jest objawieniem, Duch powoduje wewnętrzną przemianę.

5. Ten związek i podział ról można odnaleźć i w Nowym Testamencie. Słowo Boże stało się ciałem wskutek działania Ducha Świętego, niczego nie czyni bez Ducha, dopełnienie Jego dzieła jest darem Ducha.

6. Od początku aż do "pełni czasu" wspólne poznanie Słowa i Ducha Ojca pozostaje ukryte, ale wciąż działa. Duch Boży przygotowuje czas Mesjasza i chociaż ani Duch ani Słowo nie są jeszcze w pełni objawieni, są już obiecani, aby ich oczekiwano i przyjęto, gdy się objawią. Dlatego gdy Kościół czyta Stary Testament, zgłębia w nim to, co Duch Święty, "który mówił przez proroków" chce powiedzieć o Chrystusie. (KKK 702)

7. Nowe stworzenie zrodzone z Ducha Świętego to właśnie Kościół. Kościół i Duch Święty są nierozdzielni od siebie: przeżywanie obecności Ducha Świętego ma miejsce w Kościele i otwiera dostęp do tajemnicy Kościoła. Dary Ducha Świętego są o tyle cenniejsze, o ile przyczyniają się do zbudowania Kościoła (1Kor 12,7; 14,4) i uświęcenia domu Bożego (1Kor 3,16; Ef 2,22). Ponawiając bez przerwy swoją działalność i swoje dary, Duch Święty zabiega ustawicznie o jedność Ciała Chrystusa (1Kor 12,13). Będąc Duchem wspólnoty (Ef 4,3; Flp 2,1) zsyłającym do serc ludzkich najcenniejszy dar miłości (1Kor 13; 2Kor 6,6; Gal 5,22, Rz 5,5) gromadzi wszystkich w swej jedności (Ef 4,4).

8. Kościół, wspólnota żyjąca w wierze Apostołów, który tę wiarę przekazuje, jest miejscem naszego poznania Ducha Świętego:

• w Pismach, które On natchnął;
• w Tradycji, której zawsze aktualnymi świadkami są Ojcowie Kościoła;
• w Nauczycielskim Urzędzie Kościoła, któremu On asystuje;
• w liturgii sakramentalnej, w której przez jej słowa i symbole Duch Święty prowadzi nas do komunii z Chrystusem;
• w modlitwie, w której wstawia się za nami;
• w chryzmatach i urzędach, które budują Kościół;
• w znakach życia apostolskiego i misyjnego;
• w świadectwie świętych, w którym ukazuje swoją świętość i kontynuuje dzieło zbawienia (KKK 688)

9. Pismo święte jest mową Bożą, utrwaloną pod natchnieniem Ducha Świętego na piśmie.
Święta Tradycja słowo Boże przez Chrystusa Pana i Ducha Świętego powierzone Apostołom przekazuje w całości ich następcom, by oświeceni Duchem Prawdy, wiernie je w swym nauczaniu zachowywali, wyjaśniali i rozpowszechniali. (KKK 80)

10. Kościół jest świątynią Ducha Świętego, Duch jest jakby duszą Ciała Mistycznego, zasadą jego życia, jedności w różnorodności oraz bogactwa jego darów i charyzmatów (KKK 810).

KKK = Katechizm Kościoła Katolickiego

Działać

Góra strony       Widzieć       Ocenić       Stopka strony

1. Jakie wokół siebie obserwuję postrzeganie świata: świeckie, "telewizyjne", czy duchowe? Czy można istniejący stan poprawić i jak? Jak zmieniać naszą nadzieję i naszą świadomość?

2. Jest potrzeba zwracania uwagi wierzącym na rolę Ducha Świętego nie tylko w historii zbawienia i Kościoła, traktowanej abstrakcyjnie, ale i w dzisiejszym, codziennym życiu Kościoła lokalnego, czy też naszej ojczyzny.

3. Nic nie spotyka nas bez woli Bożej - więc w tym co nas spotyka, trzeba umieć dostrzegać działanie Ducha Świętego.

4. Księża, wzięci spośród ludzi, też nieraz ulegają świeckiemu widzeniu świata. Nie ma w tym nic dziwnego, ale trudno by przekazywali wiernym postawę, której sami nie mają. Muszą znajdować większe oparcie w środowiskach religijnych, w parafialnych grupach modlitewnych. Trzeba ożywiać wspólnoty kapłańskie.

5. Obecność Ducha Świętego w Kościele, Jego działanie, trzeba przeżyć samemu. Wtedy mniej się jest podatnym na widzenie Kościoła jako wyłącznie świeckiej instytucji. Czy duszpasterze myślą o tym, jak takie przeżycie wiernym umożliwić, ułatwić? W jakim stopniu na to zwraca się uwagę przy katechizacji, nauce modlitwy, na rekolekcjach czy dniach skupienia?

6. W jakim stopniu ma się ten aspekt na uwadze planując szczegóły oprawy uroczystości liturgicznych?
Czy w naukach przedmałżeńskich mówi się o roli Ducha Świętego w sakramencie małżeństwa? Czy przygotowuje przyszłych małżonków na przeżycie sakramentu w Duchu Świętym?

7. Także nasze osobiste życie i modlitwa, życie rodzinne i modlitwa rodzinna powinny być otwarte na Ducha Świętego. Jakie znaczenie w życiu każdego z nas, ma Duch Święty? Czy ma należyte miejsce?

8. Może warto od czasu do czasu organizować rekolekcje specjalnie o Duchu Świętym, poświęcone zarówno uzupełnieniu wiedzy o Nim, jak również otwarciu się na Jego działanie?
Może warto przypomnieć i częściej stosować modlitwy do Ducha Świętego? Może zwyczaj pieśni do Ducha Świętego przed liturgią słowa warto upowszechnić?

9. Trzeba uczyć czytania Pisma świętego, i jego rozumienia oraz zasad interpretacyjnych, by wierni wiedzieli w czym leży natchniony charakter Pisma świętego, w jakich zaś sprawach może się ono mylić (choćby słynne zaliczenie zająca do przeżuwaczy, czy nietoperza do ptaków Wj 11).

10. Czym się kierujemy podejmując decyzję, gdy stoimy przed trudnym wyborem? Czy prosimy Ducha Świętego o pomoc?

Góra strony    Widzieć       Ocenić       Działać