Kazek Urbańczyk
Strona Zespołu Synodalnego

Posłannictwo młodzieży wobec świata

Materiały dyskusyjne na czerwiec 1995

Temat poprzedni Spis treści Temat następny
Powrót do strony katolickiej Powrót do strony głównej

Chętnie poznam Twoje uwagi, napisz pod: kazeku@poczta.onet.pl

Widzieć

Góra strony Ocenić Działać Stopka strony

1. Co obejmuje termin młodzież? Ludzi przygotowujących się do życia dorosłego, nieukształtowanych do końca, jeszcze nie dojrzałych, nie dorosłych. Próg dorosłości bywa różnie stawiany.

2. Po pierwsze: młodzież to ci, w których życiu jeszcze wszystko jest potencjalnie możliwe, którzy głównie mają możliwości; każda droga życiowa stoi otworem przed nimi, każda kariera... Indywidualizm dorosłego został ociosany i wtłoczony w jego pozycję społeczną. To dzieje się np. w czasie studiów. Tak rozumiany okres młodości kończy się zwykle z ukończeniem szkoły średniej.

3. Po drugie: młodzi to ludzie nie obarczeni jeszcze odpowiedzialnością za innych ani obowiązkami rodzinnymi czy zawodowymi. Ta młodość kończy się z podjęciem pracy zawodowej, z rozpoczęciem utrzymywania się z własnych zarobków. Zwykle też łączy się to z założeniem rodziny.

4. Atutem młodości jest energia, łatwe i szybkie nawiązywanie kontaktów z innymi, spontaniczne reakcje, brak obowiązków. Ludzie młodzi mają na otaczającą ich rzeczywistość spojrzenie świeże, bez perspektywy czasu, bagażu doświadczeń i bez kontekstów znanych dorosłym.

5. Młodzi są ludźmi serio. Oni biorą dosłownie to, co dorośli mówią, a nie w kontekście życiowych doświadczeń dorosłych. Stąd często postawę dorosłych odbierają jako obłudę i hipokryzję. Stąd też często zaczynają od negacji tego, co im się przekazuje, często szukają wartości gdzie indziej. W new age, czy najrozmaitszych sektach.
Stanowią rodzaj sumienia, które pokoleniu dorosłych stawia pytania, które robi wyrzuty. Kwestionują i weryfikują osiągnięcia dorosłych, każą wciąż szukać nowych dróg. Młodzież jest radykalna, bezkompromisowa, walcząca, poszukująca.

6. Ale z tym wiążą się dalsze aspekty. Ktoś musi mówić, to co oni biorą dosłownie. Ktoś im jednak daje jakieś wartości, wartości początkowe. Młodzież jest podatna na nietolerancję i na fanatyzm (czasem w imię tolerancji!) i na manipulację ze strony cynicznych lub nawiedzonych przywódców.

7. Spora część dzisiejszej polskiej młodzieży, jak nigdy dotąd, czuje się zagubiona, napiętnowana beznadzieją, brakiem perspektyw. Walkman i guma do żucia - to im zostaje. Ucieczka od życia. Są słabi psychicznie.

8. Z drugiej strony jest liczna grupa dorosłych nastolatków, uczniów szkół średnich, zarabiających grube pieniądze, o jakich nie marzą rodzice. To jednak ogranicza się do większych ośrodków, gdzie są przedstawicielstwa prężnych, międzynarodowych firm. Jednak ich styl życia bywa nieraz złym przykładem dla innych, pozbawionych zdolności lub pracowitości, szukających równie dużych pieniędzy bez wysiłku i wchodzących na drogę przestępczą.

9. Jak wielu księży zauważa, minęły te czasy, gdy ludzie księdza po rękach całowali. Ze zdziwieniem stwierdzają: jak mało dzieci i młodzieży przychodzi do kościoła. Gdzie oni są? Powszechnie w parafiach młodzież traktowana jest jak przedmiot wysiłków duszpasterskich, nie pyta się ich o zdanie, ani się ich nie słucha, nie bada się ich potrzeb, wie się z góry najlepiej wszystko za nich. Podobnie zresztą traktuje się i ogół wiernych.
Jest co prawda wielu charyzmatycznych kapłanów, przyciągających młodzież tworzących wiele dobrego, są jednak zbyt nieliczni, jak rodzynki w cieście.

10. Szybkie zmiany cywilizacyjne i społeczne spowodowały, że większość sposobów przekazu wiary wypracowanych przez Kościół, jest generalnie nieskuteczna. Trzeba stale szukać nowych sposobów trafienia do przekonania. Formy przekazu koniecznie muszą być wzbogacone.

11. Jest też wciąż jeszcze wielu młodych, którzy wynieśli z domu rodzinnego solidne wartości, którzy potrafią zdobyć uznanie wśród rówieśników, którzy tworzą wokół siebie zdrowe środowisko. Swą postawą i życiem, nie zaś gadaniną, dają świadectwo ewangelii.

12. Wielu młodych uczestniczy w ruchach kościelnych (oazy, spotkania młodych Taizé), włącza się w opiekę nad chorymi, samotnymi, dziećmi z domów dziecka itd. jednak ten znaczny potencjał w późniejszym życiu często zostaje zmarnowany.

13. Młodzież często słyszy, że jest nadzieją i przyszłością narodu, Kościoła, świata, jednak z tych słów najczęściej niewiele dla nich wynika. Tylko nieliczni są świadomi swego posłannictwa.

Ocenić

Góra strony Widzieć Działać Stopka strony

1. Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska Christifideles laici, Rozdz.IV, p.46 Młodzież nadzieją Kościoła:

Kościół nie może widzieć w młodych ludziach po prostu przedmiotu swojej duszpasterskiej troski. W rzeczywistości bowiem są oni, i do tego ich trzeba stale zachęcać, czynnym podmiotem, aktywnymi uczestnikami ewangelizacji i twórcami społecznej odnowy.
Wrażliwość młodzieży głęboko reaguje na takie wartości, jak sprawiedliwość, niestosowanie przemocy i pokój. Serca młodych ludzi są otwarte na braterstwo, przyjaźń i solidarność... Są oni jednak także pełni niepokoju, rozczarowań, trosk i lęków panujących w świecie, a prócz tego narażeni na pokusy typowe dla ich wieku.
Kościół ma wiele do powiedzenia młodym, zaś młodzi Kościołowi. Ten dwustronny dialog, który winien przebiegać w klimacie serdeczności, otwarcia się i odwagi, ułatwi spotkanie pokoleń i wymianę pomiędzy nimi, zaś dla Kościoła będzie źródłem bogactwa i młodości.

2. Jan Paweł II Przekroczyć próg nadziei, r.19:

Młodość to nie tylko pewien okres życia ludzkiego, odpowiadający określonej liczbie lat, ale jest to zarazem czas dany każdemu człowiekowi przez Opatrzność...
Jest bowiem w młodych ludziach olbrzymi potencjał dobra i twórczych możliwości. Ilekroć znajduję się na spotkaniach z młodymi w jakimkolwiek miejscu świata, czekam przede wszystkim na to, co oni zechcą mi powiedzieć o sobie, o swoim społeczeństwie, o swoim Kościele. I zawsze im to uświadamiam. "Nie to jest wcale najważniejsze, co ja wam powiem - ważne jest to, co wy mi powiecie..."
To wcale nie jest tak, że Papież prowadzi młodych z jednego krańca globu ziemskiego na drugi. To oni go prowadzą. ...

3. Do młodych całego świata List apostolski Ojca Świętego Jana Pawła II z okazji międzynarodowego roku młodzieży, p.15 Wielkie wyzwanie przyszłości:

W naszym pokoleniu, u kresu drugiego tysiąca lat po Chrystusie, Kościół widzi siebie samego również w młodych. ... Kościół widzi siebie samego jako sakrament, czyli znak i narzędzie wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i jedności całego rodzaju ludzkiego... Widzi siebie na drogach ekumenizmu... Widzi siebie w dialogu z wyznawcami również pozachrześcijańskich religii... Wy młodzi jesteście nadzieją Kościoła, który tak właśnie widzi siebie i swe posłannictwo w świecie.
... wszystkich młodych łączy podobny stosunek do faktu, iż setki tysięcy ludzi żyją w skrajnej nędzy, wręcz umierają z głodu, gdy równocześnie zawrotne sumy idą na produkcję broni nuklearnej, której arsenały już w chwili obecnej zdolne są doprowadzić do samozniszczenia ludzkości.. Podobnych napięć i zagrożeń na skalę, której dotychczasowe dzieje ludzkości nie znały, jest więcej. ... Wy, Młodzi, możecie słusznie pytać poprzednich pokoleń: dlaczego do tego doszło? Dlaczego doprowadzono do takiego stanu zagrożenia ludzkości na ziemskim globie? Jakie są przyczyny niesprawiedliwości kłującej w oczy? Dlaczego tylu umierających z głodu, tyle milionów uchodźców na różnych granicach, tyle deptania elementarnych praw człowieka, tyle więzień, obozów koncentracyjnych, tyle systematycznego gwałtu, zabijania niewinnych osób, tyle znęcania się nad człowiekiem, tyle tortur, tyle udręk ludzkich ciał i ludzkich sumień A wśród tego także: młodzi ludzie, którzy we wczesnych latach mają na sumieniu wiele niewinnych istnień, gdyż wpojono m przekonanie, że tylko na tej drodze - programowego terroryzmu - można zmienić świat na lepszy. Więc pytacie raz jeszcze: dlaczego?
Wy, Młodzi, możecie o to wszystko pytać - a nawet musicie! ... Słusznie też pytacie ... czy ten stan rzeczy jest odwracalny? Czy może ulec zmianie? Czy my zdołamy go zmienić?! ... C mamy czynić, aby nie zapanował nad nami grzech powszechnej niesprawiedliwości, pogardy dla człowieka i podeptania jego godności, przy tylu deklaracjach, które potwierdzają jego prawa? Co mamy czynić -i: czy potrafimy to uczynić?
Chrystus odpowiada, podobnie jak młodym z pierwszego pokolenia Kościoła, słowami Apostoła: ?Piszę do was, młodzi, że zwyciężyliście Złego. Napisałem do was, dzieci, że znacie Ojca... Napisałem do was młodzi, że jesteście mocni i że nauka Boża trwa w was...? (1 J 2,13 n.) ... ?Tym właśnie zwycięstwem, które zwyciężyło świat, jest wiara wasza?. (1 J 5,4)

4. Por. także Jan Paweł II List Apostolski Tertio millenio adveniente, p.58

5. Duszpasterski Synod Archidiecezji Krakowskiej 1972-1979, t. I. Przebieg prac synodalnych, Dokumenty Synodu Kuria Metropolitalna, Kraków 1985. Dokumenty Synodu, cz.III, rozdz. Młodzież (str.381-397).
Zwraca się tam uwagę, na samowychowanie młodzieży w grupach rówieśniczych i na ważną rolę, jaką ma tu do odegrania młodzież religijna. Poza tym dokument ten porusza się głównie w temacie wychowania i duszpasterstw młodzieży.

Działać

Góra strony Widzieć Ocenić Stopka strony

1. Jak słowa o posłannictwie młodzieży należy realizować w praktyce? Czy duszpasterze, tak jak papież, mogą powiedzieć, że ważniejsze jest to co młodzi im mają do powiedzenia, niż to co sami mogą powiedzieć młodym? Na ile starają się pozyskać zaufanie młodych? Na ile gotowi są do dialogu? Na ile do dialogu gotowi są i młodzi?

2. Młodzi, pełni świeżości, energii, mniej obciążeni obowiązkami rodzinnymi, stąd i bardziej dyspozycyjni uczestniczą w wielu pracach Kościoła. Na ile czują się, i na ile są traktowani, jako partnerzy duszpasterzy, na ile jako ślepi wykonawcy poleceń?

3. Młodzi pragną współdecydować, choćby w tych sprawach, które dotyczą ich samych. W jakim stopniu liczą się z tym duszpasterze? Słychać często, jak księża dziwią się, że młodzież bojkotuje nabożeństwa organizowane "specjalnie dla niej", czy jednak pytali młodych, czy takiego nabożeństwa pragną? czy konsultowali z nimi jego termin? czy proponowali im współudział w przygotowaniu liturgii?
Charakterystyczne, jak tłumne są spotkania Taizé'oweskie! Dlaczego parafie nie potrafią stąd brać przykładu, dla codziennej pracy z młodzieżą?

4. Czy deklaracje, że młodzież nie jest przedmiotem pracy duszpasterskiej a podmiotem, znajdują pokrycie w katechizacji szkolnej? Czy jest ona pomocą w wypracowaniu przez młodych własnej religijności, czy też jest ona indoktrynacją, którą po ukończeniu szkoły młodzież zrzuca, jak za ciasny garnitur?

5. Nic nie działa tak jak świadectwo: tryskanie radością Bożą, młodzi weseli, przystępujący codzień do komunii św., otwartych na spotkaniach, nie "nawiedzeni". Wielu młodych realizuje samowychowywanie swych środowisk rówieśniczych. Na ile znajdują oni w Kościele oparcie? na ile czują się zostawieni samym sobie?

6. Młodzi, wrażliwi na wszelki fałsz, łatwo ulegają zgorszeniu. Zbyt mało hierarchia mityguje katolickich działaczy politycznych, sama nawet przez upominanie się o własność kościelną i prawa katolików, daje powód do zgorszenia, nie tyle przez to, o co się upomina (najczęściej słusznie, choć nie zawsze), ile przez styl, w jakim to czyni. Można powiedzieć, że dokonano w ostatnich latach sporego duszpasterskiego wysiłku, by opustoszały w Polsce kościoły, tym skuteczniejszego, że przeciwnicy nie śpią i druga strona wyłapuje i rozgłasza wszelkie potknięcia i niezręczności ze strony kościelnej.

7. "Ośmiu Wspaniałych Krakowa" to przykład pozytywnej akcji, do naśladowania.

8. Nic nie zastąpi modlitwy w intencji młodzieży i jej duszpasterzy.

Góra strony Widzieć Ocenić Działać

Kazek Urbańczyk Strona Zespołu Synodalnego